- ਪਹਿਲੀ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰੀ ਧਮਤਾਨ ਸਾਹਿਬ ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਸੀ
- ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਧਮਤਾਨ ਸਾਹਿਬ, ਮੰਜੀ ਸਾਹਿਬ, ਗੜ੍ਹੀ ਸਾਹਿਬ, ਕੜਾਹ ਸਾਹਿਬ ਆਦਿ ਵਿੱਚ ਚਰਨ ਪਾਏ
ਇੰਡੀਆ ਨਿਊਜ਼ ਪਾਨੀਪਤ
Guru Tegh Bahadur had a deep connection with Haryana ਹਿੰਦ ਕੀ ਚਾਦਰ ‘ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਜੀ’ ਦਾ ਹਰਿਆਣਾ ਨਾਲ ਡੂੰਘਾ ਸਬੰਧ ਹੈ। ਗੁਰੂ ਮਹਾਰਾਜ ਨੇ ਹਰਿਆਣੇ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਵਿਚ ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ ‘ਤੇ ਚਰਨ ਪਾਏ ਅਤੇ ਧਰਮ ਦਾ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕੀਤਾ। ਸੰਗਤਾਂ ਦੀ ਬੇਨਤੀ ‘ਤੇ ਗੁਰੂ ਮਹਾਰਾਜ ਪਿੰਡਾਂ-ਸ਼ਹਿਰਾਂ ‘ਚ ਗਏ, ਅੱਜ ਇੱਥੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਸਥਾਪਿਤ ਹਨ।
ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਗੁਰੂ ਮਹਾਰਾਜ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਹਰਿਆਣਾ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ ਅਪ੍ਰੈਲ 1665 ਵਿਚ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਸਾਹਿਬ ਭਾਈ ਦਾਗੋਂ ਜੀ ਦੀ ਬੇਨਤੀ ‘ਤੇ ਉਹ ਪਿੰਡ ਧਮਤਾਨ ਸਾਹਿਬ, ਜੀਂਦ ਪਹੁੰਚੇ। ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਇਸ ਇਲਾਕੇ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਤੰਬਾਕੂ ਉਗਾਉਣ ਅਤੇ ਸੇਵਨ ਕਰਨ ਤੋਂ ਵਰਜਿਆ। ਭਾਈ ਡੱਗੋਂ ਨੇ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਮੁੱਖ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕੇਂਦਰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਇੱਥੇ ਜ਼ਮੀਨ ਦਿੱਤੀ। ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਇਸ ਇਲਾਕੇ ਵਿਚ ਖੂਹ ਪੁੱਟੇ ਅਤੇ ਬਾਗ ਲਗਾਏ ਅਤੇ ਧਰਮਸ਼ਾਲਾ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ।
ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਜੀ ਅਕਤੂਬਰ 1665 ਵਿੱਚ ਦੂਜੀ ਵਾਰ ਧਮਤਾਨ ਸਾਹਿਬ ਪਹੁੰਚੇ। ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਇੱਥੇ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ 8 ਨਵੰਬਰ 1665 ਨੂੰ ਮੁਗਲ ਸ਼ਹਿਜ਼ਾਦਿਆਂ ਨੇ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਅੱਜ ਕੱਲ੍ਹ ਜੀਂਦ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਨਰਵਾਣਾ ਤੋਂ 18 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਧਮਤਾਨ ਸਾਹਿਬ ਵਿਖੇ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਥਾਪਿਤ ਹੈ।
ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਫਿਰ ਜੀਂਦ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਪਿੰਡ ਖਟਕੜ ਦੇ ਬਾਹਰ ਡੇਰਾ ਲਾਇਆ ਅਤੇ ਸੰਗਤ ਨੂੰ ਗੁਰਮਤਿ ਦਾ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕੀਤਾ। ਇੱਥੋਂ ਦੇ ਇੱਕ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਗੁਰ ਸਿੱਖ ਬੀਬੀ ਨੇ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਬਹੁਤ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਉਸ ਮਾਤਾ ਦੇ ਤਿੰਨ ਪੁੱਤਰਾਂ ਦੇ ਨਾਂ ’ਤੇ ਤਿੰਨ ਮੁਹੱਲੇ ਹਨ। ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿੱਚ ਇੱਥੇ ਖਟਕੜ ਵਿੱਚ ਸੁੰਦਰ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ਸੁਸ਼ੋਭਿਤ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਜੀਂਦ ਦੀ ਧਰਤੀ ‘ਤੇ ਪਹੁੰਚੇ।
ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਖੂਹ ਅਤੇ ਤਾਲਾਬ ਬਣਾਏ ਗਏ ਸਨ। ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਮੁਗਲ ਸ਼ਾਸਕਾਂ ਦੇ ਜ਼ੁਲਮਾਂ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਕਰਵਾਉਣ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਹੋ ਕੇ ਜ਼ੁਲਮ ਵਿਰੁੱਧ ਲੜਨ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਆ। ਜੀਂਦ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿੱਚ ਸੁਸ਼ੋਭਿਤ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਮੰਜੀ ਸਾਹਿਬ ਸੁਸ਼ੋਭਿਤ ਹੈ।
ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਰੋਹਤਕ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਵੀ ਆਪਣੇ ਚਰਨ ਪਾਏ ਸਨ Guru Tegh Bahadur had a deep connection with Haryana
ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਵੀ ਆਪਣੇ ਧਰਮ ਪ੍ਰਚਾਰ ਦੌਰੇ ਦੌਰਾਨ ਰੋਹਤਕ ਸ਼ਹਿਰ ਆਏ ਸਨ। ਇੱਥੇ ਇੱਕ ਛੱਪੜ ਦੇ ਕੋਲ ਤਿੰਨ ਦਿਨ ਠਹਿਰੇ ਅਤੇ ਸੰਗਤਾਂ ਨੂੰ ਧਰਮ ਦਾ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕੀਤਾ। ਪਿੰਡ ਕਲਾਂ ਵਿੱਚ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅਸਥਾਨ ਹੈ, ਜਿਸ ਦਾ ਨਾਮ ਮਾਈ ਸਾਹਿਬ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਇੱਕ ਮਾਈ ਨੇ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਸ਼ਰਧਾ ਨਾਲ ਭੋਜਨ ਛਕਾਇਆ ਸੀ। ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿੱਚ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬੰਗਲਾ ਸਾਹਿਬ ਨੌਵੀਂ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਸੁਸ਼ੋਭਿਤ ਹੈ।
ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਜੀ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿੱਚ ਕੈਥਲ ਵਿੱਚ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਮੰਜੀ ਸਾਹਿਬ ਸਥਾਪਿਤ ਹੈ
ਕੈਥਲ ਸ਼ਹਿਰ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਜੀ ਦਾ ਸਿੱਖ ਰੋਡਾ ਬਾੜੀ ਦਾ ਘਰ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਭਾਈ ਰੋਡਾ ਜੀ ਨੇ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਕੈਥਲ ਆਗਮਨ ਬਾਰੇ ਸੁਣਿਆ ਤਾਂ ਉਹ ਨਿੰਮ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਅਸਥਾਨ ‘ਤੇ ਗਏ ਅਤੇ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਘਰ ਆਉਣ ਦੀ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ। ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਇੱਛਾ ਅਨੁਸਾਰ ਭਾਈ ਰੋਡਾ ਮਾੜੀ ਕੁਝ ਦਿਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਘਰ ਠਹਿਰੇ। ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਸਵੇਰੇ ਅਤੇ ਸ਼ਾਮ ਦੋਹਾਂ ਸਮੇਂ ਦੀਵਾਨ ਲਗਾਉਂਦੇ ਸਨ।
ਇੱਥੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿੱਚ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਮੰਜੀ ਸਾਹਿਬ ਸੁਸ਼ੋਭਿਤ ਹੈ। ਪ੍ਰਚਾਰ ਕਰਦਿਆਂ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਕਰਨਾਲ ਦੇ ਖਾਨਪੁਰ ਵਿੱਚ ਵੀ ਚਰਨ ਪਾਏ। ਇੱਥੇ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਪਿੱਪਲ ਦੇ ਦਰਖਤ ਹੇਠਾਂ ਘੋੜੇ ਬੰਨ੍ਹੇ ਸਨ ਅਤੇ ਕੁਝ ਸਮਾਂ ਇੱਥੇ ਠਹਿਰ ਕੇ ਆਰਾਮ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਇਲਾਕੇ ਦੀ ਸੰਗਤ ਨੂੰ ਖੂਨੀ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਔਰੰਗਜ਼ੇਬ ਵੱਲੋਂ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਜ਼ੁਲਮਾਂ ਦਾ ਟਾਕਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਤਿਆਰ ਰਹਿਣ ਦਾ ਸੱਦਾ ਦਿੱਤਾ। ਇੱਥੇ ਇੱਕ ਪੁਰਾਣਾ ਕਿਲਾ ਅਤੇ ਇੱਕ ਖੂਹ ਹੈ ਜੋ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਸਮੇਂ ਦਾ ਹੈ। ਪਿੰਡ ਖਾਨਪੁਰ ਵਿੱਚ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਸਾਹਿਬ ਸੁਸ਼ੋਭਿਤ ਹੈ।
ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਜੀ ਵੀ ਕੁਰੂਕਸ਼ੇਤਰ ਦੇ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਕਰਾਹ ਸਾਹਿਬ ਵਿਖੇ ਪੁੱਜੇ ਸਨ Guru Tegh Bahadur had a deep connection with Haryana
ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਨੇ ਕੁਰੂਕਸ਼ੇਤਰ ਦੇ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਕਰਾਹ ਸਾਹਿਬ ਵਿਖੇ ਵੀ ਚਰਨ ਪਾਏ ਸਨ ਅਤੇ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਹਰਗੋਬਿੰਦ ਸਾਹਿਬ ਵੀ ਇਸ ਅਸਥਾਨ ‘ਤੇ ਠਹਿਰੇ ਸਨ। ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦੁਰ ਜੀ ਨੇ ਇਸ ਅਸਥਾਨ ‘ਤੇ ਪਿੰਗਲੇ ‘ਤੇ ਕਿਰਪਾ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਖੂਹ ਅਤੇ ਬਾਗ ਲਗਾਉਣ ਲਈ ਪੈਸੇ ਦਿੱਤੇ।
ਭਾਈ ਉਦੈ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਗੁਰੂ ਘਰ ਦੇ ਨਾਂ ਤਿੰਨ ਸੌ ਵਿੱਘੇ ਜ਼ਮੀਨ ਲੈ ਲਈ ਸੀ। ਇਸ ਅਸਥਾਨ ‘ਤੇ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਕਰਾਹ ਸਾਹਿਬ ਸੁਸ਼ੋਭਿਤ ਹੈ। ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਵੀ 1665 ਵਿੱਚ ਕੁਰੂਕਸ਼ੇਤਰ ਦੇ ਬਰਨਾ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਪਵਿੱਤਰ ਚਰਨ ਪਾਏ। ਇੱਥੇ ਗੁਰੂ ਘਰ ਦੇ ਸੇਵਕ ਭਾਈ ਸੁਧਾ ਜੀ ਦੀ ਪਤਨੀ ਨੇ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਹੱਥਾਂ ਨਾਲ ਕੱਟੇ ਸੂਤ ਦਾ ਚੋਲਾ ਭੇਟ ਕੀਤਾ। ਕੈਥਲ ਤੋਂ ਚੱਲ ਕੇ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਬਰਨਾ, ਕੁਰੂਕਸ਼ੇਤਰ ਦੇ ਰਸਤੇ ਧਰਮ ਦਾ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਕੀਰਤਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਪਹੁੰਚੇ।
ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਪੁਰਬ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿੱਚ ਬਰਨਾ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਸੁੰਦਰ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ਸੁਸ਼ੋਭਿਤ ਹੈ। ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਜੀ ਵੀ ਪਟਨਾ ਸਾਹਿਬ ਤੋਂ ਵਾਪਸੀ ਸਮੇਂ ਧਰਮ ਪ੍ਰਚਾਰ ਲਈ ਕੁਰੂਕਸ਼ੇਤਰ ਦੇ ਅਜਰਾਣਾ ਕਲਾਂ ਵਿਖੇ ਆਏ ਸਨ। ਗੁਰੂ ਮਹਾਰਾਜ ਨੇ 1656 ਵਿਚ ਪਟਨਾ ਸਾਹਿਬ ਜਾਂਦੇ ਹੋਏ ਕੁਝ ਦਿਨ ਥਾਨੇਸਰ ਵਿਚ ਠਹਿਰੇ ਅਤੇ ਧਰਮ ਦਾ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕੀਤਾ। ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਵੀ 1665 ਵਿੱਚ ਧਮਤਾਨ ਸਾਹਿਬ ਤੋਂ ਕੀਰਤਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਜਾਂਦੇ ਸਮੇਂ ਇੱਥੇ ਠਹਿਰੇ ਸਨ। ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਕਈ ਵਾਰ ਇਸ ਸਥਾਨ ‘ਤੇ ਆਏ। ਉਸ ਨੇ ਇੱਥੇ ਪੱਕੇ ਤਾਲਾਬ, ਖੂਹ ਅਤੇ ਖੂਹ ਬਣਵਾਏ। ਇੱਥੇ ਇੱਕ ਸੁੰਦਰ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸੁਸ਼ੋਭਿਤ ਹੈ।
ਕੁਰੂਕਸ਼ੇਤਰ ਦੇ ਮਨਿਆਰਪੁਰ ਵਿੱਚ ਸੰਗਤਾਂ ਨੂੰ ਗੁਰਬਾਣੀ ਦੇ ਉਪਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਜਾਣੂ ਕਰਵਾਇਆ ਗਿਆ
ਗੁਰੂ ਮਹਾਰਾਜ ਪਿੰਡ ਸੁਲੇਮਪੁਰ, ਡੁੱਡੀ ਦੇ ਪ੍ਰਚਾਰ ਦੌਰੇ ਦੌਰਾਨ ਪਿੰਡ ਮੁਨਿਆਰਪੁਰ ਪਹੁੰਚੇ ਸਨ। ਇਥੇ ਰਹਿੰਦਿਆਂ ਸੰਗਤਾਂ ਨੂੰ ਗੁਰਬਾਣੀ ਦੇ ਉਪਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਜਾਣੂ ਕਰਵਾਇਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਨਾਮ ਜਪਣ, ਕਿਰਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਵੰਡ ਛਕਣ ਦਾ ਆਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਇਸ ਅਸਥਾਨ ‘ਤੇ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਮੰਜੀ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਸੁੰਦਰ ਇਮਾਰਤ ਸੁਸ਼ੋਭਿਤ ਹੈ। ਕੁਰੂਕਸ਼ੇਤਰ ਵਿੱਚ ਧਰਮ ਪ੍ਰਚਾਰ ਦੌਰਾਨ ਡੂਡੀ ਪਿੰਡ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਹੁਦਾ ਛੱਡਣ ਦੀ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ। ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਇਸ ਅਸਥਾਨ ‘ਤੇ ਵੀ ਆਰਾਮ ਕੀਤਾ।
ਅੱਜ ਇੱਥੇ ਇੱਕ ਸੁੰਦਰ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸੁਸ਼ੋਭਿਤ ਹੈ। ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਆ ਕੇ ਕੁਰੁਸ਼ਰੇਤਰ ਵਿੱਚ ਬਦਰਪੁਰ ਵਸਾਇਆ ਜਿੱਥੇ ਪਹਿਲਾਂ ਬਾਣੀ ਪਿੰਡ ਸੀ। ਲੋਹਗੜ੍ਹ ਹਮਲੇ ਦੌਰਾਨ ਬਹਾਦਰ ਸ਼ਾਹ ਦੀ ਮੁਗ਼ਲ ਫ਼ੌਜ ਨੇ ਇਸ ਥਾਂ ਨੂੰ ਢਾਹ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਖੁਦਾਈ ਸਮੇਂ ਜ਼ਮੀਨ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਮੰਜੀ ਸਾਹਿਬ (ਪੱਕਾ ਥਾਡਾ) ਨਿਕਲਿਆ ਜੋ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਜੀ ਦੇ ਸਮੇਂ ਦਾ ਹੈ। ਹੁਣ ਇਸ ਸਥਾਨ ‘ਤੇ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬਾਣੀ ਬਦਰਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਸਥਾਪਿਤ ਹੈ।
ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਵੀ ਆਪਣੇ ਚਰਨ ਯਮੁਨਾਨਗਰ ਵਿੱਚ ਰੱਖੇ ਸਨ
ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਸਾਹਿਬ 1656 ਵਿੱਚ ਪਟਨਾ ਸਾਹਿਬ ਜਾਂਦੇ ਹੋਏ ਯਮੁਨਾਨਗਰ ਦੇ ਹਰਨੌਲ ਵਿੱਚ ਪਹੁੰਚੇ ਸਨ। ਇੱਥੇ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਸਮੇਂ ਦਾ ਇੱਕ ਪੁਰਾਣਾ ਖੂਹ ਅਤੇ ਇੱਕ ਝੀਲ ਹੈ। ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿੱਚ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। 1656 ਵਿਚ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਵੀ ਯਮੁਨਾਨਗਰ ਦੇ ਝੀਵਰਹੇੜੀ ਆਏ ਸਨ। ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਲਾਡਵਾ ਤੋਂ ਇਥੇ ਆਏ ਸਨ। ਅੱਜ ਇੱਥੇ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਥੜ੍ਹਾ ਸਾਹਿਬ ਸੁਸ਼ੋਭਿਤ ਹੈ। ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਜੀ ਵੀ ਯਮੁਨਾਨਗਰ ਦੀ ਬੁੜੀ ਵਿਖੇ ਪਹੁੰਚੇ ਸਨ। ਮੰਜੀ ਸਾਹਿਬ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਨੂੰ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਜੀ ਦੇ ਆਗਮਨ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿੱਚ ਸਜਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। Guru Tegh Bahadur had a deep connection with Haryana
Also Read : ਸਪੀਕਰ ਨੂੰ ਮਿਲੇ ਕਾਂਗਰਸ ਆਗੂ
Connect With Us : Twitter Facebook youtube