Temples Dedicated to Animals in India
ਭਾਰਤ ਇੱਕ ਧਰਮ ਨਿਰਪੱਖ ਦੇਸ਼ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਧਰਮਾਂ ਦੇ ਲੋਕ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਮਾਨਤਾਵਾਂ ਵੀ ਹੋਣਗੀਆਂ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਲੋਕ ਆਪਣੇ ਧਰਮ ਅਤੇ ਆਸਥਾ ਕਾਰਨ ਮੰਦਰਾਂ ‘ਚ ਪੂਜਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਤੁਸੀਂ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮੰਦਰਾਂ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸਾਂ ਬਾਰੇ ਸੁਣਿਆ ਹੋਵੇਗਾ।
ਪਰ ਤੁਸੀਂ ਅਜਿਹੇ ਮੰਦਰਾਂ ਬਾਰੇ ਵੀ ਸੁਣਿਆ ਹੋਵੇਗਾ ਜਿੱਥੇ ਸਿਰਫ਼ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਮੰਦਰਾਂ ‘ਚ ਲੋਕ ਜਾਨਵਰਾਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸ਼ਰਧਾ ਨਾਲ ਦੇਖਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਲੋਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਨਹੀਂ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦੇ। ਨਾ ਹੀ ਉਹ ਜਾਨਵਰ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ, ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਵਿਚ, ਵੱਖ-ਵੱਖ ਦੇਵਤਿਆਂ ਦੇ ਅਜਿਹੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਵਾਹਨ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਜਾਨਵਰ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਆਪਣੇ ਵੱਖਰੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਹਨ. ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਇਨ੍ਹਾਂ ਮੰਦਰਾਂ ਵਿਚ ਪਸ਼ੂਆਂ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਪਿੱਛੇ ਵੀ ਕੁਝ ਕਥਾਵਾਂ ਪ੍ਰਚਲਿਤ ਹਨ।
ਡਾਗ ਮੰਦਿਰ-ਕਰਨਾਟਕ Temples Dedicated to Animals in India
ਇਹ ਕੁੱਤਿਆਂ ਦਾ ਮੰਦਿਰ ਕਰਨਾਟਕ ਦੇ ਰਾਮਨਗਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਚੰਨਾਪਟਨਾ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਇਸ ਮੰਦਰ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਸਾਲ 2010 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਪਾਰੀ ਨੇ ਕਰਵਾਇਆ ਸੀ। ਇਸੇ ਵਪਾਰੀ ਨੇ ਕੇਂਪੰਮਾ ਮੰਦਰ ਵੀ ਬਣਵਾਇਆ, ਜੋ ਕਿ ਪਿੰਡ ਦੇ ਮੁੱਖ ਦੇਵਤੇ ਕੇਪੰਮਾ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਹੈ।
ਸਥਾਨਕ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇਸ ਮੰਦਰ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਉਦੋਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ ਜਦੋਂ ਪਿੰਡ ਵਾਸੀਆਂ ਨੂੰ ਦੇਵੀ ਕੇਪੰਮਾ ਨੇ ਆਪਣੇ ਮੰਦਰ ਨੂੰ ਬੁਰਾਈ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਪਿੰਡ ਦੇ ਦੋ ਕੁੱਤਿਆਂ ਨੂੰ ਲੱਭਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ਸੀ, ਜੋ ਕਿ ਕਾਫੀ ਸਮਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਪਿੰਡ ਤੋਂ ਗਾਇਬ ਹੋ ਗਏ ਸਨ। ਕਿਉਂਕਿ ਪਿੰਡ ਵਾਸੀਆਂ ਨੂੰ ਕੁੱਤੇ ਨਹੀਂ ਮਿਲੇ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇੱਕ ਮੰਦਰ ਬਣਾਇਆ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਅੰਦਰ ਦੋ ਕੁੱਤਿਆਂ ਦੀਆਂ ਮੂਰਤੀਆਂ ਰੱਖ ਦਿੱਤੀਆਂ। ਅੱਜ ਪਿੰਡ ਵਾਸੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਕੁੱਤਿਆਂ ਦੀਆਂ ਮੂਰਤੀਆਂ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਕ ਹੋਰ ਕਥਾ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਕੁੱਤੇ ਦਾ ਮੰਦਰ ਮਨੁੱਖਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਕੁੱਤਿਆਂ ਦੀ ਵਫ਼ਾਦਾਰੀ ਦਾ ਸਨਮਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।
ਰਿੱਛ ਮੰਦਰ-ਛੱਤੀਸਗੜ੍ਹ Temples Dedicated to Animals in India
ਚੰਡੀ ਮਾਤਾ ਦਾ ਮੰਦਰ ਛੱਤੀਸਗੜ੍ਹ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਇਹ ਮੰਦਰ ਕਈ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨਾਲ ਬਹੁਤ ਖਾਸ ਹੈ। ਛੱਤੀਸਗੜ੍ਹ ਮਹਾਸਮੁੰਦਰ ਦੇ ਇਸ ਮੰਦਰ ਵਿੱਚ ਆਰਤੀ ਦੇ ਸਮੇਂ ਕੁਝ ਰਿੱਛ ਇਸ ਮੰਦਰ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੇ ਹਨ, ਪੁਜਾਰੀ ਤੋਂ ਪ੍ਰਸ਼ਾਦ ਖਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਨੌਂ ਵਾਰ ਪਰਿਕਰਮਾ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਚਲੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਇੱਥੇ ਰਿੱਛਾਂ ਨੂੰ ਭੋਜਨ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਾਦ ਵੀ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਦਿਲਚਸਪ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਨੇ ਕਦੇ ਵੀ ਮੰਦਰ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਦੁਖੀ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ। ਰਿੱਛਾਂ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਕਾਰਨ ਚੰਡੀ ਮਾਤਾ ਦਾ ਮੰਦਰ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਲੂ ਮੰਦਰ ਦੇ ਨਾਂ ਨਾਲ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ।
ਬਾਂਦਰ ਮੰਦਰ-ਜੈਪੁਰ Temples Dedicated to Animals in India
ਗਲਟਾ ਜੀ ਰਾਜਸਥਾਨ ਦੇ ਜੈਪੁਰ ਦੀਆਂ ਪਹਾੜੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਇੱਕ ਮੰਦਰ ਹੈ। ਜਿੱਥੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਪਵਿੱਤਰ ਜਲ ਵਿੱਚ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਨ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਕੰਪਲੈਕਸ ਦੇ ਅੰਦਰ ਰਾਮਗੋਪਾਲ ਜੀ ਨਾਮ ਦਾ ਇੱਕ ਮੰਦਿਰ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਮਕਾਕ ਅਤੇ ਲੰਗੂਰ ਬਾਂਦਰ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਬਾਂਦਰਾਂ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਕਾਰਨ ਇਸਨੂੰ ਪਿਆਰ ਨਾਲ ਬਾਂਦਰ ਮੰਦਰ ਦਾ ਉਪਨਾਮ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਬਾਂਦਰਾਂ ਨੂੰ ਹਨੂੰਮਾਨ ਦੇਵਤਾ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਲੋਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮੰਦਰ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸ਼ਰਧਾ ਨਾਲ ਦੇਖਦੇ ਹਨ।
ਮਨਾਰਸਾਲਾ ਨਾਗਰਾਜ ਮੰਦਿਰ – ਹਰੀਪਦ, ਕੇਰਲਾ
ਮਨਾਰਸਾਲਾ ਨਾਗਰਾਜ ਮੰਦਰ ਹਰੀਪਦ, ਕੇਰਲ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਇਹ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਮੰਦਰ ਹੈ ਜੋ ਨਾਗਰਾਜ ਦੇਵ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਹੈ। ਇਹ ਮੰਦਰ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਦੇ ਕੇਰਲ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਇਹ ਇੱਕੋ ਇੱਕ ਮੰਦਰ ਹੈ। ਇਸ ਮੰਦਿਰ ਵਿਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਥਾਵਾਂ ‘ਤੇ ਸੱਪਾਂ ਦੀਆਂ ਮੂਰਤੀਆਂ ਅਤੇ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਨੱਕਾਸ਼ੀ ਦੇ ਨਮੂਨੇ ਹਨ।
ਮੰਨਾਰਸ਼ਾਲਾ ਮੰਦਰ ਵਿੱਚ ਰਸਤਿਆਂ ਅਤੇ ਦਰਖਤਾਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਇੱਕ ਲੱਖ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸੱਪਾਂ ਦੀਆਂ ਮੂਰਤੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਮੰਦਰ ਨੂੰ ਦੇਖਣ ਲਈ ਦੇਸ਼-ਵਿਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਲੋਕ ਆਉਂਦੇ ਹਨ ਪਰ ਜਿਹੜੇ ਜੋੜੇ ਦੇ ਬੱਚੇ ਨਹੀਂ ਹਨ, ਉਹ ਇੱਥੇ ਖਾਸ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਸੁੱਖਣਾ ਪੂਰੀ ਹੋਣ ‘ਤੇ ਇੱਥੇ ਸੱਪਾਂ ਦੀਆਂ ਮੂਰਤੀਆਂ ਚੜ੍ਹਾਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ।
Temples Dedicated to Animals in India