Activities Related To Basant Panchami: ਅਸੀਂ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਬਸੰਤ ਰੁੱਤ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਨੂੰ ਹੋਲੀ ਦੇ ਤਿਉਹਾਰ ਨਾਲ ਜੋੜਦੇ ਹਾਂ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਬਸੰਤ ਪੰਚਮੀ ਜੋ ਹਿੰਦੂ ਮਹੀਨੇ ਮਾਘ ਦੇ ਪੰਜਵੇਂ ਦਿਨ ਆਉਂਦੀ ਹੈ, ਬਸੰਤ ਰੁੱਤ ਦੇ ਆਗਮਨ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਉਹ ਸਮਾਂ ਹੈ ਜਦੋਂ ਸਰ੍ਹੋਂ ਦੇ ਖੇਤ ਸੁੰਦਰ ਪੀਲੇ ਫੁੱਲਾਂ ਨਾਲ ਖਿੜਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ, ਬਸੰਤ ਪੰਚਮੀ ਦਾ ਥੀਮ ਰੰਗ ਪੀਲਾ ਹੈ। ਬਸੰਤ ਪੰਚਮੀ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਘਰੇਲੂ ਜਾਂ ਜਨਤਕ ਸਮਾਗਮ ਵਜੋਂ ਨਹੀਂ ਮਨਾਈ ਜਾਂਦੀ। ਇੱਥੇ ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਬਸੰਤ ਪੰਚਮੀ ਦੇ ਨਾਲ ਬਸੰਤ ਦਾ ਸਵਾਗਤ ਕਰਨ ਦੇ 5 ਤਰੀਕੇ ਦੱਸਾਂਗੇ।
1. ਸਰਸਵਤੀ ਪੂਜਾ (Activities Related To Basant Panchami)
ਬਸੰਤ ਰੁੱਤ ਦੇ ਸੁਆਗਤ ਨਾਲ ਇਸ ਦਿਨ ਨੂੰ ਦੇਵੀ ਸਰਸਵਤੀ ਦੇ ਜਨਮ ਦਿਨ ਵਜੋਂ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਸਨੂੰ ਬੁੱਧੀ, ਗਿਆਨ ਅਤੇ ਧੁਨੀ ਅਤੇ ਸੰਗੀਤ ਦੀ ਦਾਤ ਸੰਸਾਰ ਨੂੰ ਦਿੱਤੀ। ਇਸ ਲਈ ਇਸ ਦਿਨ ਸਰਸਵਤੀ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਦੇਵੀ ਸਰਸਵਤੀ ਦੀ ਜਨਮ ਕਹਾਣੀ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਭਗਵਾਨ ਬ੍ਰਹਮਾ ਨੇ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਦੀ ਰਚਨਾ ਕੀਤੀ, ਪਰ ਉਹ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਸੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਸਦੀ ਸਾਰੀ ਰਚਨਾ ਸ਼ਾਂਤ ਸੀ। ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਆਵਾਜ਼ ਅਤੇ ਸੰਗੀਤ ਨਹੀਂ ਸੀ।
ਭਗਵਾਨ ਬ੍ਰਹਮਾ ਉਦਾਸ ਹੋ ਗਏ ਅਤੇ ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਕੋਲ ਗਏ। ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਨੇ ਬ੍ਰਹਮਾ ਨੂੰ ਸੁਝਾਅ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਦੇਵੀ ਸਰਸਵਤੀ ਉਸਦੀ ਮਦਦ ਕਰੇਗੀ। ਇਸ ਲਈ, ਭਗਵਾਨ ਬ੍ਰਹਮਾ ਨੇ ਦੇਵੀ ਸਰਸਵਤੀ ਨੂੰ ਜਗਾਇਆ। ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੀ ਵੀਣਾ (ਲੁੱਟ) ਰਾਹੀਂ ਬ੍ਰਹਮਾ ਦੀ ਰਚਨਾ ਨੂੰ ਜੀਵਨ ਦਿੱਤਾ। ਜਦੋਂ ਉਹ ਵੀਣਾ ਵਜਾਉਣ ਲੱਗਾ ਤਾਂ ਪਹਿਲਾ ਅੱਖਰ ‘ਸਾ’ ਨਿਕਲਿਆ। ਇਹ ਵਰਣਮਾਲਾ ਸੱਤ ਸੰਗੀਤਕ ਨੋਟਾਂ (ਸੱਤ ਸਵਰ) ਵਿੱਚੋਂ ਪਹਿਲਾ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਧੁਨੀ ਰਹਿਤ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਨੂੰ ਆਵਾਜ਼ ਮਿਲੀ।
ਇਸ ਤੋਂ ਬ੍ਰਹਮਾ ਪ੍ਰਸੰਨ ਹੋਏ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਰਸਵਤੀ ਦਾ ਨਾਂ ਵਾਗੇਸ਼ਵਰੀ ਰੱਖਿਆ। ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਹੱਥ ਵਿਚ ਵੀਨਾ ਫੜੀ ਹੈ; ਇਸ ਲਈ ਉਸ ਨੂੰ ‘ਵੀਨਾ ਪਾਣੀ’ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸ਼ਾਂਤੀ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਵੀ ਹੈ। ਇਹ ‘ਵਿਦਿਆਰੰਭ ਸੰਸਕਾਰ’ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਨਵੀਂ ਸਿੱਖਿਆ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਲਈ ਚੰਗਾ ਸਮਾਂ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
2. ਸਰਸਵਤੀ ਪੂਜਾ ਦੀ ਵਿਧੀ (Activities Related To Basant Panchami)
ਕਲਸ਼ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਪੂਜਾ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਗਣੇਸ਼, ਸੂਰਜ, ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਅਤੇ ਸ਼ਿਵ ਦੀ ਪੂਜਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਰਸਵਤੀ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਸਰਸਵਤੀ ਪੂਜਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਉਸ ਨੂੰ ਸਿੰਦੂਰ ਅਤੇ ਮਾਲਾ ਚੜ੍ਹਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਉਸ ਦੇ ਚਰਨਾਂ ਵਿਚ ਗੁਲਾਲ ਚੜ੍ਹਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸਰਸਵਤੀ ਪੂਜਾ ਦੌਰਾਨ ਪੀਲੇ ਫੁੱਲ ਅਤੇ ਮੌਸਮੀ ਫਲ ਪ੍ਰਸਾਦ ਵਜੋਂ ਚੜ੍ਹਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
3. ਭੋਜਨ (Activities Related To Basant Panchami)
ਹਰ ਭਾਰਤੀ ਤਿਉਹਾਰ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਖਾਸ ਪਕਵਾਨ ਹਨ। ਬਸੰਤ ਪੰਚਮੀ ਦੇ ਮੌਕੇ ‘ਤੇ ਦੇਵੀ ਸਰਸਵਤੀ ਨੂੰ ਮਿੱਠੇ ਚੌਲਾਂ ਦਾ ਦਲੀਆ (ਖੀਰ) ਚੜ੍ਹਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਚੌਲਾਂ ਨੂੰ ਕੇਸਰ, ਸੁੱਕੇ ਮੇਵੇ ਅਤੇ ਚੀਨੀ ਮਿਲਾ ਕੇ ਪਕਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਬਿਹਾਰ ਵਿੱਚ ਲੋਕ ਪੀਲੇ ਅਤੇ ਭਗਵੇਂ ਰੰਗ ਦੀ ਬੂੰਡੀ ਬਣਾ ਕੇ ਦੇਵੀ ਸਰਸਵਤੀ ਨੂੰ ਚੜ੍ਹਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਲੋਕ ਆਪਣੇ ਭੋਜਨ ਵਿੱਚ ਪੀਲੇ ਚੌਲ ਅਤੇ ਮਠਿਆਈਆਂ ਖਾਂਦੇ ਹਨ। ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਲੋਕ ਮੱਕੀ ਦੀਆਂ ਚਪਾਤੀਆਂ ਅਤੇ ਸਰਸੋਂ ਕੀ ਸਬਜ਼ੀ (ਮੱਕੇ ਦੀ ਰੋਟੀ, ਸਰਸੋਂ ਦਾ ਸਾਗ) ਦੇ ਨਾਲ ਮਿੱਠੇ ਪੀਲੇ ਚੌਲਾਂ ਦਾ ਸੁਆਦਲਾ ਸੁਆਦ ਲੈਂਦੇ ਹਨ।
4. ਪਤੰਗ ਉਡਾਉਣ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ (Activities Related To Basant Panchami)
ਸਰਸਵਤੀ ਪੂਜਾ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਇਸ ਦਿਨ ਦੇ ਉਤਸ਼ਾਹ ਅਤੇ ਉਤਸ਼ਾਹ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਰੰਗ-ਬਿਰੰਗੀਆਂ ਪਤੰਗਾਂ ਉਡਾ ਕੇ ਵੀ ਇਹ ਦਿਨ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਖੇਤਰ (ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਪੰਜਾਬ) ਹਨ ਜਿੱਥੇ ਪਤੰਗ ਉਡਾਉਣ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪਤੰਗ ਕੱਟਣ ਵਾਲੇ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਜੇਤੂ ਐਲਾਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
5. ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਰੀਤੀ ਰਿਵਾਜ (Activities Related To Basant Panchami)
ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਭਾਰਤੀ ਸਾਹਿਤ ਵਿੱਚ, ਬਸੰਤ ਪੰਚਮੀ ਦਾ ਸਬੰਧ ਸ਼ਿੰਗਾਰ ਰਸਮ ਨਾਲ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਤਿਉਹਾਰ ਕਾਮਦੇਵ, ਉਸਦੀ ਪਤਨੀ ਰਤੀ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਦੋਸਤ ਵਸੰਤ (ਬਸੰਤ ਦਾ ਰੂਪ) ਦੇ ਸਨਮਾਨ ਵਿੱਚ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਮੁਟਿਆਰਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਪਤਵੰਤੇ ਢੋਲ ਦੀ ਤਾਪ ‘ਤੇ ਨੱਚਦੇ ਹਨ। ਜਸ਼ਨ ਲਈ ਨਵੇਂ ਕੱਪੜੇ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ। ਪ੍ਰੇਮ ਗੀਤ ਗਾ ਕੇ ਦਿਵਸ ਮਨਾਇਆ ਗਿਆ।
(Activities Related To Basant Panchami)
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ :Decoration Ideas For Basant Panchami 2022 ਤੁਸੀਂ ਪੀਲੇ ਰੰਗ ਨਾਲ ਸਜ਼ਾਵੱਟ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : History And Importance of Basant Panchami ਇਤਿਹਾਸ ਦੇ ਝਰੋਖੇ ਰਾਹੀਂ ਬਸੰਤ ਪੰਚਮੀ
Connect With Us:- Twitter Facebook
SHARE
