India News (ਇੰਡੀਆ ਨਿਊਜ਼), Heat stroke : ਤੇਜ਼ ਧੁੱਪ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਕਈ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨਾਲ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਗਰਮੀਆਂ ਦੇ ਮੌਸਮ ‘ਚ ਸਰੀਰਕ ਸਮਰੱਥਾ ‘ਚ ਬਦਲਾਅ ਹੁੰਦੇ ਹੀ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਹੋਣ ਦਾ ਖਤਰਾ ਬਣਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ, ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਦਿਨੋਂ-ਦਿਨ ਵੱਧ ਰਿਹਾ ਤਾਪਮਾਨ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਝੁਲਸਣ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਤਾਪਮਾਨ ਵਧਣ ਕਾਰਨ ਘਰ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕੁਝ ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ ਵਰਤਣੀਆਂ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹਨ, ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਹੀਟ ਸਟ੍ਰੋਕ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਜਾਣੋ ਉਹ ਤਰੀਕੇ ਜੋ ਤੁਹਾਨੂੰ ਹੀਟ ਸਟ੍ਰੋਕ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦਗਾਰ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਸਮਝੋ ਕਿ ਹੀਟਸਟ੍ਰੋਕ ਕੀ ਹੈ
ਹੀਟਸਟ੍ਰੋਕ ਸਰੀਰ ਦੀ ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਰੀਰ ਦਾ ਤਾਪਮਾਨ ਸਰੀਰ ਦੇ ਤਾਪਮਾਨ ਨਾਲੋਂ ਬਰਾਬਰ ਜਾਂ ਵੱਧ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਸਰੀਰ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਠੰਡਾ ਰੱਖਣ ਵਿੱਚ ਅਸਫਲ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਥਿਤੀ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ ਲਈ ਸਾਨੂੰ ਕੁਝ ਖਾਸ ਗੱਲਾਂ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ‘ਚ ਕਮਜ਼ੋਰੀ, ਥਕਾਵਟ, ਉਲਟੀ, ਚੱਕਰ ਆਉਣਾ ਅਤੇ ਪਸੀਨਾ ਆਉਣਾ ਵਰਗੇ ਲੱਛਣ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।
ਹੀਟਸਟ੍ਰੋਕ ਦੀਆਂ ਦੋ ਕਿਸਮਾਂ ਹਨ
ਐਕਸਰਸ਼ਨਲ ਹੀਟਸਟ੍ਰੋਕ
ਇਸ ਵਿਚ ਤੁਸੀਂ ਗਰਮੀ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿਚ ਸਰੀਰ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਕੰਮ ਲੈਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹੋ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਘੰਟਿਆਂ ਬੱਧੀ ਕਸਰਤ ਕਰਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਇਸ ਨਾਲ ਪਸੀਨਾ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਨੂੰ ਐਕਸਰਸ਼ਨਲ ਹੀਟਸਟ੍ਰੋਕ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦੇਰ ਤੱਕ ਬਾਹਰ ਰਹਿਣ ਤੋਂ ਬਚੋ। ਨਾਲ ਹੀ, ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਡੀਹਾਈਡ੍ਰੇਸ਼ਨ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹੋ।
ਗੈਰ-ਵਿਰੋਧੀ
ਅਜਿਹੇ ‘ਚ ਘਰ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਦੇ ਹੀ ਸੂਰਜ ਦੀਆਂ ਤੇਜ਼ ਕਿਰਨਾਂ ਦੀ ਲਪੇਟ ‘ਚ ਆਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਘੱਟ ਪਾਣੀ ਪੀਣ ਨਾਲ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਲੱਗਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਧੁੱਪ ‘ਚ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਦੇ ਹੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਥਕਾਵਟ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋਣ ਲੱਗਦੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ‘ਚ ਸਨ ਸਟ੍ਰੋਕ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਵੀ ਪੈਦਾ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਹੀਟਸਟ੍ਰੋਕ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਇਨ੍ਹਾਂ ਗੱਲਾਂ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ
1. ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਹਾਈਡਰੇਟ ਰੱਖੋ
ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਵਧਦੀ ਗਰਮੀ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਪਾਣੀ ਦਾ ਸੇਵਨ ਵਧਾਓ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਸਰੀਰ ‘ਚ ਇਲੈਕਟ੍ਰੋਲਾਈਟ ਦੀ ਕਮੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਤਾਜ਼ਗੀ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਕੁਦਰਤੀ ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਪਦਾਰਥ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸੱਤੂ ਸ਼ਰਬਤ, ਪਿਆਜ਼ ਦਾ ਰਸ, ਇਮਲੀ ਦਾ ਜੂਸ, ਮੱਖਣ ਅਤੇ ਅੰਬ ਦਾ ਪਰਨਾ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਠੰਡਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਬਾਹਰ ਜਾਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਪਾਣੀ ਦੀ ਬੋਤਲ ਜਾਂ ਡੀਟੌਕਸ ਵਾਟਰ ਲੈ ਕੇ ਜਾਣਾ ਨਾ ਭੁੱਲੋ। ਗਰਮੀਆਂ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਅਲਕੋਹਲ ਅਤੇ ਕੈਫੀਨ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੇਵਨ ਤੋਂ ਬਚੋ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਸਰੀਰ ਜਲਦੀ ਹੀ ਡੀਹਾਈਡ੍ਰੇਸ਼ਨ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
2. ਹਲਕੇ ਰੰਗ ਦੇ ਢਿੱਲੇ ਕੱਪੜੇ ਪਾਓ
ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਤੰਗ ਕੱਪੜੇ ਪਹਿਨਣ ਨਾਲ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪਸੀਨਾ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ‘ਚ ਕੱਪੜੇ ਸਰੀਰ ‘ਤੇ ਚਿਪਕਣ ਲੱਗਦੇ ਹਨ। ਜਿਸ ਨਾਲ ਚਿਪਚਿਪਾਪਨ ਅਤੇ ਖਾਰਸ਼ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਧੁੱਪ ‘ਚ ਨਿਕਲਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਗੂੜ੍ਹੇ ਰੰਗ ਦੀ ਬਜਾਏ ਹਲਕੇ ਰੰਗ ਦੇ ਕੱਪੜੇ ਪਾਓ। ਨਾਲ ਹੀ, ਕੱਪੜੇ ਸੂਤੀ ਹੋਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਜੋ ਉਹ ਚਮੜੀ ਨੂੰ ਸੁੰਦਰ ਬਣਾ ਸਕਣ। ਸਿੰਥੈਟਿਕ ਜਾਂ ਰੇਸ਼ਮੀ ਕੱਪੜੇ ਸਰੀਰ ਦਾ ਤਾਪਮਾਨ ਵਧਾਉਂਦੇ ਹਨ।
3. ਸੂਰਜ ਦੇ ਐਕਸਪੋਜਰ ਤੋਂ ਬਚੋ
ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਬਜ਼ੁਰਗ ਜਾਂ ਗਰਭਵਤੀ ਹੋ, ਤਾਂ ਅਜਿਹੀ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਘਰੋਂ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਣ ਤੋਂ ਬਚੋ। ਸੂਰਜ ਦੀਆਂ ਤੇਜ਼ ਕਿਰਨਾਂ ਕਾਰਨ ਦਿਲ ਦੀ ਧੜਕਣ ਵਧਣ ਅਤੇ ਸਾਹ ਲੈਣ ‘ਚ ਤਕਲੀਫ ਹੋਣ ਲੱਗਦੀ ਹੈ। ਧੁੱਪ ‘ਚ ਨਿਕਲਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸਿਰ ‘ਤੇ ਟੋਪੀ ਜਾਂ ਛੱਤਰੀ ਲੈ ਲਓ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਖਾਲੀ ਪੇਟ ਬਾਹਰ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਚੋ।
4. ਬਾਹਰੀ ਕਸਰਤ ਘਟਾਓ
ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਨਿਯਮਿਤ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਵਰਕਆਉਟ ਕਰਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਇਸਦੀ ਅੰਦਰੂਨੀ ਥਾਂ ਦੀ ਚੋਣ ਕਰੋ। ਕਸਰਤ ਕਰਨ ਲਈ ਸਵੇਰ ਦਾ ਸਮਾਂ ਚੁਣੋ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਸਵੇਰੇ 8 ਤੋਂ 10 ਵਜੇ ਤੱਕ ਕਸਰਤ ਕਰ ਰਹੇ ਹੋ ਤਾਂ ਦੇਰ ਤੱਕ ਕਸਰਤ ਨਾ ਕਰੋ। ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ, ਜਿਵੇਂ-ਜਿਵੇਂ ਸੂਰਜ ਚੜ੍ਹਦਾ ਹੈ, ਪਸੀਨਾ ਆਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਡੀਹਾਈਡ੍ਰੇਸ਼ਨ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।
5. ਡਾਕਟਰ ਨਾਲ ਸਲਾਹ ਕਰੋ
ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਅਚਾਨਕ ਚੱਕਰ ਆਉਂਦੇ ਹਨ, ਹਨੇਰਾ ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਘਬਰਾਹਟ ਦੇ ਦੌਰੇ ਪੈਂਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਤੁਰੰਤ ਹਸਪਤਾਲ ਜਾਓ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਸਰੀਰ ਦੇ ਤਾਪਮਾਨ ਨੂੰ ਤੁਰੰਤ ਘਟਾਉਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਗਰਮੀਆਂ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਸਿਹਤ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਲਈ ਡੀਹਾਈਡ੍ਰੇਸ਼ਨ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਤੋਂ ਬਚਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : Global Warming : ਗਲੋਬਲ ਵਾਰਮਿੰਗ ‘ਤੇ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸਭ ਤੋਂ ਖਤਰਨਾਕ ਚੇਤਾਵਨੀ
Connect With Us : Twitter Facebook
SHARE
